Đèn UV (hay còn gọi là đèn tia cực tím, đèn tử ngoại) là loại đèn phát ra ánh sáng có bước sóng ngắn hơn ánh sáng khả biến nhưng dài hơn tia X. Chữ "UV" là viết tắt của Ultraviolet (Cực tím).
Dưới đây là những thông tin cơ bản để bạn hiểu rõ hơn về loại đèn này:
1. Phân loại đèn UV
Tùy vào bước sóng, đèn UV được chia thành 3 loại chính với các công dụng khác nhau:
UV-A (315 - 400 nm): Thường dùng trong máy soi tiền, đèn bẫy côn trùng hoặc máy làm khô sơn móng tay.
UV-B (280 - 315 nm): Có tác dụng kích thích sản sinh Vitamin D ở người, nhưng nếu tiếp xúc quá nhiều sẽ gây cháy nắng. Thường dùng trong y tế để điều trị một số bệnh về da.
UV-C (100 - 280 nm): Đây là loại có năng lượng mạnh nhất, có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, virus và mầm bệnh bằng cách phá hủy cấu trúc DNA của chúng. Đây là loại được dùng phổ biến trong khử khuẩn.
2. Công dụng phổ biến của đèn UV
Đèn UV không chỉ dùng để chiếu sáng thông thường mà có những ứng dụng rất đặc thù:
Diệt khuẩn và tiệt trùng: Khử trùng nước uống, không khí trong bệnh viện, phòng thí nghiệm và bề mặt thực phẩm.
Trong công nghiệp: Làm khô nhanh các loại mực in, keo dán hoặc sơn đặc biệt (sơn UV).
An ninh và kiểm soát: Soi hóa đơn, tiền giả, hộ chiếu hoặc các loại tem chống hàng giả (các hình ảnh này chỉ hiện lên dưới ánh sáng UV).
Y học: Điều trị các bệnh như vẩy nến, vàng da ở trẻ sơ sinh (liệu pháp ánh sáng).
3. Lưu ý an toàn quan trọng
Mặc dù rất hữu ích nhưng đèn UV (đặc biệt là UV-C) có thể gây hại nếu không sử dụng đúng cách:
Hại mắt: Tiếp xúc trực tiếp có thể gây viêm kết mạc hoặc hỏng võng mạc.
Hại da: Gây bỏng rát, lão hóa da nhanh chóng và tăng nguy cơ ung thư da.
Khi sử dụng đèn khử khuẩn: Cần đảm bảo không có người hoặc vật nuôi trong phòng khi đèn đang hoạt động.
