Để khắc phục tình trạng trào ngược dạ dày, cần kết hợp nhiều biện pháp từ thay đổi lối sống, chế độ ăn uống đến sử dụng thuốc (nếu cần). Dưới đây là những cách khắc phục hiệu quả:
I.
Thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt
Đây là nền tảng quan trọng nhất để
kiểm soát và giảm các triệu chứng trào ngược:
- Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân, béo phì tạo áp lực lên dạ dày, làm tăng nguy
cơ trào ngược. Giảm cân có thể cải thiện đáng kể tình trạng này.
- Không nằm ngay sau khi ăn: Nên đợi ít nhất 2-3 giờ sau khi ăn mới nằm xuống. Điều
này giúp thức ăn có đủ thời gian di chuyển khỏi dạ dày.
- Kê cao đầu khi ngủ:
Nâng cao đầu giường khoảng 15-20 cm (bằng cách đặt vật kê dưới chân giường
hoặc dùng gối chuyên dụng) giúp trọng lực giữ axit dạ dày ở đúng vị trí,
ngăn ngừa trào ngược trong khi ngủ. Tránh dùng nhiều gối chồng lên nhau vì
có thể làm gập bụng, tăng áp lực.
- Tránh mặc quần áo quá chật: Đặc biệt là quần áo bó sát vùng bụng, vì chúng có thể
gây áp lực lên dạ dày.
- Bỏ thuốc lá:
Nicotine trong thuốc lá làm yếu cơ thắt thực quản dưới và giảm sản xuất
nước bọt (nước bọt giúp trung hòa axit).
- Hạn chế rượu bia, cà phê và đồ uống có ga: Những thức uống này có thể kích thích dạ dày tiết axit
và làm giãn cơ thắt thực quản.
- Giảm căng thẳng (stress): Căng thẳng có thể làm tăng sản xuất axit dạ dày và ảnh
hưởng đến chức năng tiêu hóa. Hãy tìm cách thư giãn như tập yoga, thiền,
nghe nhạc, đọc sách hoặc dành thời gian cho sở thích cá nhân.
- Vận động thường xuyên: Tập thể dục nhẹ nhàng, đều đặn giúp cải thiện sức khỏe
tổng thể và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, tránh các bài tập cường độ cao
ngay sau khi ăn.
II.
Thay đổi chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống đóng vai trò then
chốt trong việc kiểm soát trào ngược dạ dày:
- Chia nhỏ bữa ăn:
Thay vì ăn 3 bữa chính lớn, hãy chia thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày. Điều
này giúp dạ dày không bị quá tải và giảm áp lực.
- Ăn chậm, nhai kỹ:
Giúp thức ăn được nghiền nát kỹ hơn, giảm gánh nặng cho dạ dày và hỗ trợ
tiêu hóa tốt hơn.
- Hạn chế các thực phẩm gây kích thích:
- Thực phẩm giàu chất béo: Đồ chiên rán, thức ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ.
- Thực phẩm chua, cay nóng: Cam, chanh, bưởi, cà chua, ớt, tiêu, mù tạt...
- Sô cô la, bạc hà: Có thể làm giãn cơ thắt thực quản dưới.
- Hành tây, tỏi:
Có thể gây khó chịu ở một số người.
- Tăng cường các thực phẩm có tính kiềm hoặc giúp làm
dịu:
- Rau xanh:
Súp lơ xanh, đậu xanh, dưa chuột, xà lách, rau diếp cá, cần tây...
- Trái cây ít axit: Chuối, táo, dưa hấu, lê, đào...
- Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám.
- Gừng:
Gừng có tính ấm, giúp làm dịu dạ dày và giảm buồn nôn. Có thể pha trà
gừng hoặc thêm vào món ăn.
- Nha đam:
Gel nha đam có thể giúp làm dịu và giảm viêm niêm mạc.
- Mật ong:
Có tính kháng viêm và có thể tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc.
- Baking soda (natri bicarbonate): Có thể giúp trung hòa axit dạ dày tạm thời, nhưng
không nên lạm dụng.
- Uống đủ nước:
Uống nước lọc đều đặn trong ngày (tránh uống quá nhiều trong bữa ăn) giúp
làm loãng axit dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa.
III.
Sử dụng thuốc (theo chỉ định của bác sĩ)
Khi các biện pháp lối sống và ăn
uống không đủ, bác sĩ có thể chỉ định thuốc:
- Thuốc kháng axit (Antacids): Trung hòa axit dạ dày nhanh chóng, giúp giảm triệu
chứng ợ nóng, ợ chua cấp tính. Tuy nhiên, tác dụng ngắn và không điều trị
nguyên nhân.
- Thuốc đối kháng thụ thể H2 (H2 blockers): Giảm sản xuất axit dạ dày. Ví dụ: Ranitidine (đã bị
thu hồi ở nhiều nơi do lo ngại chất gây ung thư), Cimetidine, Famotidine,
Nizatidine.
- Thuốc ức chế bơm proton (PPIs): Giảm sản xuất axit mạnh mẽ và lâu dài hơn. Đây là nhóm
thuốc thường được chỉ định cho GERD mạn tính. Ví dụ: Omeprazole,
Esomeprazole, Lansoprazole, Pantoprazole, Rabeprazole.
- Thuốc Prokinetic:
Giúp tăng cường nhu động ruột và làm rỗng dạ dày nhanh hơn, nhưng ít được
sử dụng hơn do có thể có tác dụng phụ.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc: Giúp tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc thực quản và dạ dày
khỏi tác động của axit.
Lưu ý quan trọng: Việc sử dụng thuốc cần có chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
Không tự ý dùng thuốc hoặc ngưng thuốc đột ngột.
IV.
Các phương pháp khác (trong trường hợp nặng)
Đối với những trường hợp trào ngược
dạ dày nặng, không đáp ứng với điều trị nội khoa hoặc có biến chứng, bác sĩ có
thể xem xét các phương pháp:
- Phẫu thuật:
Như phẫu thuật Nissen fundoplication (khâu quấn đáy vị) để tăng cường cơ
thắt thực quản dưới.
- Các thủ thuật nội soi: Một số kỹ thuật mới hơn như Stretta hoặc Esophyx có
thể được sử dụng để điều trị trào ngược.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu bạn gặp các triệu chứng trào
ngược dạ dày thường xuyên, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, hoặc xuất hiện
các dấu hiệu nghiêm trọng hơn như khó nuốt, đau khi nuốt, nôn ra máu, đi ngoài
phân đen, giảm cân không rõ nguyên nhân, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để
được chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp.
Subscribe by Email
Follow Updates Articles from This Blog via Email
No Comments